Tìm đúng loại bạc đạn cho tang cuốn của máy khoan đập cáp

MỤC LỤC

Bạc đạn cho tang cuốn máy khoan đập cáp đóng vai trò then chốt giúp hệ thống cuốn nhả dây cáp hoạt động ổn định và an toàn.

Máy khoan đập cáp vận hành liên tục với lực kéo lớn, nếu chọn sai loại bạc đạn cho tang cuốn sẽ gây mòn lệch, bó cứng hoặc vỡ bạc, dẫn đến hỏng cáp, mất kiểm soát tốc độ cuốn nhả, thậm chí nguy cơ tai nạn lao động nghiêm trọng. Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ phân tích sâu các khía cạnh kỹ thuật, công năng thực tế, chi phí vận hành và so sánh với các dòng máy xúc lật khác, từ đó giúp kỹ sư và chủ đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn. Nội dung tập trung vào việc chọn đúng chủng loại bạc đạn phù hợp với từng loại tang cuốn, hướng dẫn kiểm tra và thay thế hiệu quả.

Vai trò của bạc đạn trong cơ cấu tang cuốn máy khoan đập cáp

Bạc đạn (vòng bi) là chi tiết truyền động cực kỳ quan trọng trong bộ phận tang cuốn của máy khoan đập cáp. Nó giúp giảm ma sát giữa trục quay và thân tang, cho phép trục cuốn dây hoạt động ổn định với tốc độ cao, đồng thời chịu được tải trọng lớn trong thời gian dài.

Khi máy khoan hoạt động, tang cuốn phải chịu lực kéo của dây cáp trong quá trình nâng – thả búa đập và guồng cọc. Nếu không có bạc đạn hoặc dùng loại không đúng chuẩn, hệ trục dễ sinh nhiệt, nhanh mòn và bó kẹt, gây cháy bạc hoặc đứt dây cáp. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi khoan sâu hoặc thao tác gần khu vực đông người.

Vì vậy, lựa chọn đúng loại bạc đạn cho tang cuốn không chỉ giúp máy vận hành êm ái mà còn đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống.

Các loại bạc đạn phù hợp cho tang cuốn máy khoan đập cáp

Hiện nay, các loại bạc đạn thường dùng trong tang cuốn có thể chia thành ba nhóm chính:

1. Bạc đạn cầu 2 dãy tiếp xúc góc:
Loại này chịu được cả tải hướng trục và hướng kính. Thường dùng cho các tang cuốn vận hành tốc độ trung bình – cao. Thiết kế nhỏ gọn, lắp đặt dễ, nhưng không chịu tải quá lớn.

2. Bạc đạn côn (taper roller bearing):
Chịu được lực hướng trục lớn hơn bạc cầu. Phù hợp cho tang cuốn có trục đứng, tải nặng, tốc độ vừa phải. Đây là loại phổ biến cho máy khoan đập cáp công suất lớn.

3. Bạc đạn đũa (cylindrical roller bearing):
Có khả năng chịu tải hướng kính rất lớn nhưng chịu tải trục kém. Chỉ nên dùng khi hệ thống đã có phương pháp định vị trục riêng biệt.

Việc chọn loại nào phụ thuộc vào cấu hình trục tang, tải trọng nâng, tốc độ vòng quay và môi trường làm việc (bụi, nước, rung động…).

Những lỗi nguy hiểm do chọn sai bạc đạn cho tang cuốn

Nếu chọn không đúng loại bạc đạn, tang cuốn có thể gặp các sự cố nghiêm trọng:

Bạc đạn quá nhỏ: không chịu được tải kéo lâu dài, nhanh sinh nhiệt, gây nứt vỡ hoặc bó trục.
Không đúng chủng loại: ví dụ dùng bạc đũa cho trục chịu lực hướng trục sẽ gây lệch bạc, đẩy trục ra khỏi vỏ.
Lắp sai hoặc thiếu chặn trục: bạc trượt ra khỏi vị trí, gây rung lắc và phá hỏng toàn bộ cơ cấu truyền động.
Thiếu bôi trơn đúng cách: đặc biệt với bạc kín, nếu không nạp mỡ định kỳ sẽ nhanh mòn, bó bạc.

Những lỗi này có thể dẫn đến đứt cáp cuốn, mất kiểm soát búa đập hoặc hư trục tang – một trong những hư hỏng nặng nhất của máy khoan đập cáp.

Hướng dẫn chọn bạc đạn đúng tiêu chuẩn cho từng loại tang cuốn

Để chọn đúng loại bạc đạn, kỹ sư cần căn cứ vào các thông số kỹ thuật sau:

Đường kính trục và vỏ bạc: thường từ Ø35–Ø80mm tùy công suất máy.
Tải trọng làm việc: bạc đạn cần có chỉ số tải động phù hợp tải kéo của tang (thường từ 30–90kN).
Tốc độ quay: nếu tang cuốn dùng motor 1450 rpm, bạc cần chịu tốc độ ≥3000 rpm.
Không gian lắp đặt: bạc nhỏ gọn ưu tiên cho máy gọn nhẹ, cần kiểm tra kỹ kích thước lắp.
Thương hiệu và độ tin cậy: ưu tiên dùng bạc đạn SKF, NSK, NTN hoặc KOYO thay vì loại trôi nổi.

Ngoài ra, nên hỏi nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp máy để lấy đúng mã bạc đạn thiết kế ban đầu, hạn chế thay sai loại khi bảo trì.

Bảo dưỡng và thay thế bạc đạn cho tang cuốn đúng cách

Để đảm bảo bạc đạn vận hành bền bỉ, kỹ sư cần lưu ý:

Vệ sinh trục và vỏ sạch sẽ trước khi lắp bạc mới.
Không dùng búa kim loại đóng trực tiếp lên bạc khi lắp, tránh móp méo.
Bơm mỡ bôi trơn đúng loại và định kỳ 2–4 tuần/lần, tùy cường độ thi công.
Kiểm tra tiếng kêu lạ, rung trục, sinh nhiệt bất thường – đây là dấu hiệu bạc sắp hỏng.
Ghi chú mã bạc và thời gian thay lần trước để quản lý bảo trì tốt hơn.

Bảng thông số bạc đạn tham khảo cho tang cuốn máy khoan

Loại bạc đạn	Kích thước phổ biến	Tốc độ quay tối đa (rpm)	Tải trọng động (kN)	Thương hiệu khuyên dùng
Bạc đạn cầu 2 dãy	40x80x23 mm	6000	32–40	NSK, SKF, NTN
Bạc đạn côn	50x90x25 mm	3500	60–75	KOYO, Timken, FAG
Bạc đạn đũa	45x85x22 mm	4500	70–90	NSK, SKF

Kết luận

Bạc đạn cho tang cuốn là bộ phận then chốt trong vận hành máy khoan đập cáp.
Cần chọn đúng loại bạc đạn theo tải trọng, tốc độ và cấu tạo trục, ưu tiên thương hiệu uy tín.
Tránh các lỗi lắp đặt, thiếu bôi trơn hoặc thay sai loại để đảm bảo an toàn và tuổi thọ thiết bị.
Thực hiện bảo trì định kỳ và thay thế đúng kỹ thuật để hạn chế sự cố nghiêm trọng khi vận hành.

Bài viết mới: