Kỹ thuật kiểm tra độ rung chuẩn của búa rung điện trên cọc

Kiểm tra đúng độ rung của búa rung điện trên cọc giúp đảm bảo hiệu quả truyền lực, tránh hư hại thiết bị và sai lệch thi công nền móng.

Trong thi công móng bằng phương pháp rung, búa rung điện đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc truyền dao động cưỡng bức lên cọc thép, ống thép hoặc cừ Larsen. Tuy nhiên, nếu độ rung không đạt chuẩn – quá yếu hoặc quá mạnh, hoặc rung không đều – sẽ dẫn đến các hệ lụy như: lún lệch, hư hỏng đầu cọc, hao mòn thiết bị, và thậm chí là mất an toàn lao động.

Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ phân tích sâu các khía cạnh kỹ thuật, công năng thực tế, chi phí vận hành và so sánh với các dòng máy rung khác, từ đó giúp kỹ sư và chủ đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn.

Bài viết tập trung hướng dẫn kỹ thuật kiểm tra độ rung chuẩn của búa rung điện, từ đó đưa ra biện pháp kiểm soát chất lượng thi công, bảo vệ thiết bị và nâng cao tuổi thọ công trình.

---

Nguyên lý truyền rung của búa rung điện trong thi công cọc

Búa rung điện hoạt động dựa trên nguyên lý tạo ra lực ly tâm thông qua các cặp con quay lệch tâm quay ngược chiều nhau. Khi gắn búa lên đầu cọc, lực dao động dọc trục (vertical vibration) sẽ truyền vào thân cọc, làm giảm ma sát giữa cọc và đất, giúp cọc cắm sâu xuống nền dễ dàng hơn mà không cần lực nén lớn.

Mức độ rung của búa – được thể hiện qua các thông số như biên độ rung (amplitude) và tần số rung (frequency) – là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả thi công:

• Tần số rung (Hz): ảnh hưởng đến tốc độ thâm nhập của cọc, cần phù hợp với loại đất nền (đất sét, cát, bùn…).
• Biên độ rung (mm): ảnh hưởng đến khả năng giảm ma sát thành cọc; biên độ quá nhỏ sẽ không đủ rung, biên độ quá lớn sẽ gây nứt đầu cọc hoặc lệch hướng.

Để đảm bảo hiệu quả, kỹ sư thi công cần kiểm tra và hiệu chỉnh các thông số này trước và trong quá trình thi công.

---

Dụng cụ và thiết bị cần thiết để kiểm tra độ rung búa rung điện

Để kiểm tra độ rung búa rung điện một cách chính xác, cần sử dụng thiết bị chuyên dụng thay vì cảm quan hoặc kinh nghiệm chủ quan:

1. Máy đo độ rung cầm tay (Vibration Meter)
   Thiết bị này sử dụng cảm biến gia tốc để đo gia tốc rung (m/s²), tốc độ rung (mm/s) và biên độ dịch chuyển (mm) của búa. Có thể dùng các dòng như SKF CMAS, Fluke 805…
2. Thiết bị đo tần số rung (Vibrometer chuyên dụng)
   Để xác định tần số rung thực tế so với thông số thiết kế, đảm bảo dao động không bị méo hoặc bị lệch nhịp.
3. Cảm biến rung gắn trực tiếp lên thân búa hoặc đầu cọc
   Được kết nối với máy ghi dữ liệu (data logger) để thu thập số liệu theo thời gian thực – đặc biệt cần thiết trong các công trình lớn, yêu cầu giám sát liên tục.
4. Camera tốc độ cao hoặc hệ thống đo gia tốc 3D
   Được sử dụng trong các trường hợp cần phân tích kỹ biên độ dịch chuyển theo không gian 3 chiều – tuy nhiên chỉ áp dụng cho công trình nghiên cứu hoặc công nghệ cao.

Việc sử dụng đúng thiết bị giúp kỹ sư phát hiện kịp thời các vấn đề như: rung lệch tâm, mất cân bằng quay, hỏng bạc đạn búa rung, hoặc sai thông số điện áp cấp.

---

Các bước kiểm tra độ rung chuẩn của búa rung điện trên cọc

Quy trình kiểm tra độ rung cần được tiến hành theo tuần tự khoa học, để đảm bảo các dữ liệu đo được phản ánh đúng tình trạng vận hành thực tế của búa:

Bước 1: Chuẩn bị và kiểm tra hệ thống điện
Đảm bảo điện áp cấp cho búa ổn định (thường là 380V – 3 pha). Nếu điện yếu, búa có thể quay không đủ tốc độ → tần số rung sai lệch.

Bước 2: Gắn cảm biến lên thân búa hoặc đầu cọc
Chọn vị trí phù hợp để đo được chính xác rung dọc trục. Gắn chặt cảm biến để không bị trượt hoặc sai lệch.

Bước 3: Cho búa hoạt động ở chế độ không tải (rung không cọc)
Ghi nhận tần số, biên độ và gia tốc rung. Đây là bước kiểm tra cơ bản nhất để phát hiện các lỗi lệch trục, mất cân bằng, vòng bi mòn.

Bước 4: Kiểm tra rung khi búa hoạt động trên cọc thử
Đây là bước quan trọng nhất. Sau khi gắn búa lên cọc thử, đo lại các thông số rung để xem lực dao động có truyền đều xuống thân cọc hay không. Nếu biên độ bị suy giảm đột ngột, có thể cọc bị vênh hoặc không tiếp xúc tốt.

Bước 5: So sánh với tiêu chuẩn nhà sản xuất
So sánh các chỉ số thu được với thông số rung chuẩn của búa theo tài liệu kỹ thuật. Mỗi hãng như DZ, OMS, PVE, Yongan… đều có ngưỡng khuyến nghị riêng.

Bước 6: Phân tích và điều chỉnh
Nếu rung quá yếu → kiểm tra bạc đạn, hệ quay, điện áp. Nếu rung quá mạnh → xem lại trọng lượng búa, giảm tốc độ quay hoặc đổi thiết bị phù hợp.

---

Một số lỗi thường gặp khi kiểm tra và xử lý rung không chuẩn

1. Biên độ rung yếu khi gặp lớp đất cứng
Nguyên nhân có thể do lực ly tâm không đủ. Giải pháp là dùng búa có công suất cao hơn hoặc tăng khối lệch tâm.

2. Rung lệch tâm – lắc ngang khi thi công
Thường do bạc đạn mòn, trục quay cong hoặc bánh lệch tâm không đồng pha. Cần bảo dưỡng thay bạc đạn, cân lại hệ thống quay.

3. Tần số đo được không khớp với thiết kế
Lỗi từ biến tần hoặc mô tơ không đạt tốc độ định mức. Cần kiểm tra hệ điện và motor.

4. Cọc rung không đều – một phần không vào đất
Nguyên nhân do búa lắp lệch trục với cọc, tiếp xúc không đều hoặc bị nghiêng. Phải điều chỉnh lại gá kẹp, giá đỡ.

Việc phát hiện và xử lý sớm các lỗi này giúp tránh lãng phí thời gian thi công và giảm chi phí sửa chữa búa rung điện sau này.

---

Kết luận

• Kiểm tra độ rung chuẩn của búa rung điện là khâu không thể bỏ qua khi thi công móng bằng phương pháp rung.
• Cần dùng đúng thiết bị đo chuyên dụng và thực hiện theo trình tự kỹ thuật để đảm bảo kết quả chính xác.
• Các sai lệch về biên độ, tần số hoặc rung lệch tâm nếu không phát hiện sớm sẽ ảnh hưởng lớn tới chất lượng nền móng và tuổi thọ thiết bị.
• Hanoi Vietnam khuyến nghị kỹ sư nên kiểm tra định kỳ búa rung điện trước mỗi ca thi công và sau mỗi dự án để đảm bảo thiết bị luôn trong tình trạng tốt nhất.

---

Nếu bạn cần tư vấn lựa chọn búa rung điện, kiểm tra rung chuẩn tại công trường hoặc bảo trì thiết bị rung, hãy liên hệ với Hanoi Vietnam để được hỗ trợ kỹ thuật chính xác và chuyên sâu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ
Công ty TNHH Hanoi Vietnam
Trụ sở: Số 35, Lô BT3, Khu đô thị mới Đặng Xá 2, Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội
Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Hotline: 0906601755
Website: https://mayxaydunghanoi.com