Cách kiểm tra tải trọng cho phép trước khi vận hành xe cẩu bánh lốp

MỤC LỤC

Hướng dẫn kỹ thuật kiểm tra tải trọng xe cẩu bánh lốp theo load chart và điều kiện thực tế trước khi vận hành nâng hạ.

Trong điều kiện thi công thực địa, việc xác định đúng tải trọng nâng tối đa của xe cẩu bánh lốp không chỉ giúp đảm bảo an toàn lao động mà còn tránh các sự cố nghiêm trọng do quá tải. Nhiều nhà thầu chưa thực hiện đúng quy trình kiểm tra tải trọng cho phép, dẫn đến gãy cần, lật xe, hoặc hư hỏng hệ thống thủy lực.

Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ phân tích sâu các khía cạnh kỹ thuật, công năng thực tế, chi phí vận hành và so sánh với các dòng xe cẩu khác, từ đó giúp kỹ sư và chủ đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn.

Nội dung sẽ đi sâu vào quy trình kiểm tra tải trọng, các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng nâng, cách đọc biểu đồ tải trọng (load chart) và những lưu ý kỹ thuật cần tuân thủ trong thi công bằng xe cẩu bánh lốp.

Ý nghĩa của việc xác định đúng tải trọng xe cẩu bánh lốp trước khi vận hành

Xe cẩu bánh lốp thường được sử dụng trong môi trường thi công linh hoạt, nơi cần di chuyển nhanh giữa các vị trí. Tuy nhiên, so với cẩu xích hay cẩu tháp, xe cẩu bánh lốp có đặc thù chịu lực không đều, dễ mất ổn định nếu vượt quá tải trọng cho phép.

Việc kiểm tra đúng tải trọng giúp:

Tránh tai nạn lật xe, gãy cần khi nâng hàng hóa vượt mức.
Bảo vệ hệ thống thủy lực và xi lanh cần, tránh quá áp.
Đảm bảo xe hoạt động ổn định trên nền móng mềm, nghiêng.
Tuân thủ yêu cầu an toàn của giám sát công trình và quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam.

Đặc biệt, trong môi trường đô thị hoặc công trường hạn chế không gian, việc kiểm tra trước tải trọng là bắt buộc để giảm thiểu rủi ro.

Quy trình kiểm tra tải trọng cho phép theo từng bước cụ thể

Để đảm bảo vận hành an toàn, kỹ sư vận hành cần thực hiện đầy đủ các bước dưới đây trước khi cẩu vật liệu hoặc thiết bị:

Bước 1: Xác định model và cấu hình cẩu

Mỗi dòng xe cẩu bánh lốp sẽ có thông số tải trọng tối đa khác nhau tùy theo:

Chiều dài cần cẩu (boom length)
Góc nâng (working angle)
Bán kính làm việc (working radius)
Có hay không sử dụng đối trọng (counterweight)

Thông tin này được nhà sản xuất cung cấp kèm theo biểu đồ tải trọng (load chart).

Bước 2: Kiểm tra load chart và cấu hình thực tế

Load chart thể hiện tải trọng tối đa có thể nâng tại từng góc, chiều dài cần và bán kính nâng. Kỹ sư cần:

Đọc đúng cấu hình xe: loại cần (lồng, ống trượt, cần phụ…), loại đối trọng.
Xác định chính xác bán kính nâng vật (khoảng cách từ tâm xoay tới vật cần cẩu).
So sánh với biểu đồ tải trọng để xem tải trọng cho phép là bao nhiêu.

Bước 3: Đo thực tế và hiệu chỉnh

Dùng thước hoặc thiết bị laser đo khoảng cách nâng. Kiểm tra mặt bằng đặt chân chống đã bằng phẳng và đủ chịu lực.

Bước 4: Tính toán tổng tải nâng

Không chỉ tính trọng lượng vật thể, mà còn cộng thêm các thiết bị đi kèm như móc cẩu, sling, palang, dây đai nâng… Tổng tải này phải nhỏ hơn mức tải trọng ghi trong load chart.

Bước 5: Kiểm tra giới hạn qua thiết bị an toàn

Hầu hết xe cẩu hiện đại đều có thiết bị giới hạn tải (LMI – Load Moment Indicator). Cần khởi động máy, kiểm tra thông báo của LMI xem có vượt quá ngưỡng hay không.

Những yếu tố ảnh hưởng đến tải trọng nâng thực tế của xe cẩu bánh lốp

Ngay cả khi theo đúng biểu đồ tải trọng, tải nâng thực tế vẫn có thể bị giới hạn do điều kiện công trường:

1. Nền đất yếu hoặc không đồng đều

Khi chân chống không được đặt chắc chắn, xe có thể mất cân bằng dù tải không vượt giới hạn.

2. Gió lớn hoặc rung động nền

Tải trọng nâng cho phép phải giảm khi gió mạnh trên 9m/s hoặc công trường có chấn động (xe qua lại, nền sụt…).

3. Cần cẩu sử dụng sai góc hoặc bị cong

Đôi khi người vận hành cẩu không đúng góc thiết kế hoặc cần bị uốn nhẹ, gây sai lệch kết quả.

4. Không sử dụng đối trọng đầy đủ

Một số nhà thầu tháo đối trọng để dễ vận chuyển, nhưng điều này làm giảm đáng kể tải trọng nâng thực tế.

Do đó, trước khi vận hành, không chỉ kiểm tra trên lý thuyết, mà cần đánh giá đầy đủ hiện trường và điều kiện thực tế thi công.

Hướng dẫn đọc và sử dụng biểu đồ tải trọng (load chart) cho xe cẩu bánh lốp

Biểu đồ tải trọng là tài liệu kỹ thuật bắt buộc đi kèm mỗi xe cẩu. Cần đọc đúng theo các bước:

Chọn đúng cấu hình cần (boom length, fly jib nếu có)
Xác định góc nâng (từ thẳng đứng đến góc nằm ngang)
Tìm dòng phù hợp với bán kính nâng (r=xx mét)
Đọc tải trọng tối đa cho phép tại giao điểm

Một ví dụ đơn giản:

Với xe cẩu 50 tấn, cần chính 30m, bán kính nâng 12m, biểu đồ có thể cho phép nâng tối đa 8.5 tấn ở cấu hình tiêu chuẩn. Tuy nhiên, nếu có gió lớn hoặc nền yếu, tải này cần giảm thêm 20–30%.

Kỹ sư cần có kinh nghiệm đọc biểu đồ để đưa ra quyết định chính xác, không chỉ dựa vào ước lượng hoặc kinh nghiệm chủ quan.

Các lưu ý đặc biệt trong quá trình nâng – hạ tải bằng xe cẩu bánh lốp

Để đảm bảo quá trình vận hành an toàn và tối ưu:

Luôn đặt chân chống đủ rộng và trên tấm đỡ (nếu mặt bằng yếu)
Cấm người đứng dưới hoặc gần vật đang nâng
Không điều chỉnh cần trong lúc đang giữ tải
Luôn có người giám sát độc lập hỗ trợ kiểm soát tình huống

Ngoài ra, với xe cẩu đời cũ không có LMI, cần có bảng tính hoặc phần mềm hỗ trợ tính tay, tránh phán đoán sai lệch.

Kết luận

Kiểm tra tải trọng trước khi vận hành xe cẩu bánh lốp là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn thi công.
Cần kết hợp giữa load chart, điều kiện hiện trường và thiết bị an toàn trên xe.
Kỹ sư vận hành nên được đào tạo kỹ lưỡng cách đọc biểu đồ và tính toán tải trọng thực tế.
Đơn vị thi công cần duy trì kiểm tra định kỳ thiết bị và có kế hoạch huấn luyện nâng cao kỹ năng cho nhân sự vận hành.

Bạn muốn Hanoi Vietnam tư vấn thêm về dòng xe cẩu phù hợp hoặc cần cung cấp biểu đồ tải trọng, hướng dẫn sử dụng, hãy liên hệ:

Công ty TNHH Hanoi Vietnam
Trụ sở: Số 35, Lô BT3, KĐT mới Đặng Xá 2, Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội
Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội
Hotline: 0906601755
Website: https://mayxaydunghanoi.com

Bài viết mới: