Những yếu tố gây hỏng nhanh gioăng phớt búa đập: Kỹ sư cần lưu ý gì?

MỤC LỤC

Gioăng phớt búa đập ảnh hưởng hiệu suất, tuổi thọ hệ thống. Tìm hiểu nguyên nhân hư hỏng và cách phòng tránh.

Trong thực tế thi công, nhiều kỹ sư và chủ thầu gặp phải tình trạng búa đập đá hoạt động yếu, chảy dầu hoặc mất lực đập, mà nguyên nhân sâu xa thường đến từ hỏng gioăng phớt – bộ phận đóng vai trò giữ kín dầu, áp suất và đảm bảo chuyển động trơn tru trong xi lanh thủy lực. Tuy nhiên, phần lớn các lỗi hư hỏng này xuất phát từ những thói quen sử dụng sai kỹ thuật hoặc điều kiện vận hành khắc nghiệt.

Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ phân tích sâu các khía cạnh kỹ thuật, nguyên nhân hư hỏng thường gặp của gioăng phớt búa đập, chi phí thay thế và các biện pháp bảo dưỡng hiệu quả, từ đó giúp kỹ sư và chủ đầu tư kéo dài tuổi thọ thiết bị, giảm chi phí sửa chữa.

Gioăng phớt búa đập là gì? Vai trò trong hệ thống thủy lực

Gioăng phớt là các chi tiết cao su hoặc cao su tổng hợp (thường là NBR, FKM hoặc PU), dùng để ngăn rò rỉ dầu, duy trì áp suất trong xi lanh đập, đồng thời giúp các bộ phận chuyển động ăn khớp với nhau mà không bị mài mòn. Trên một búa thủy lực, gioăng phớt được bố trí ở nhiều vị trí như:

Phớt cần pit-tông (rod seal)
Phớt chắn bụi (wiper)
Phớt piston
Gioăng làm kín vỏ xilanh

Nếu một trong số đó bị mòn hoặc nứt, áp suất dầu sẽ tụt, lực đập giảm mạnh, thậm chí gây chảy dầu ra ngoài, dẫn đến hỏng lan sang cả piston, ống dẫn, valve…

Các yếu tố kỹ thuật gây hỏng nhanh gioăng phớt búa đập

1. Áp suất làm việc vượt ngưỡng thiết kế

Nhiều đơn vị khi cần phá đá nhanh thường tăng áp suất hệ thống thủy lực, điều này khiến các gioăng phớt bị quá tải – không còn khả năng làm kín. Khi áp lực dầu vượt quá 250 bar (hoặc tùy dòng búa), gioăng dễ bị xé rách, nổ mép hoặc tràn dầu.

2. Dầu thủy lực bẩn, nhiễm tạp chất

Dầu cũ không được thay định kỳ, hoặc lọc dầu yếu, khiến hạt kim loại, cát mịn lọt vào khoang xilanh. Những hạt này ma sát trực tiếp với gioăng phớt, gây mài mòn, tạo rãnh và rách mép phớt, giảm khả năng làm kín nhanh chóng.

3. Nhiệt độ làm việc quá cao

Khi búa hoạt động liên tục ở cường độ cao, nhiệt sinh ra nhiều, nhất là ở mùa hè. Nhiệt độ cao khiến gioăng mất đàn hồi, chai cứng, không còn khả năng bám khít lên thành xilanh. Đặc biệt với phớt chất liệu PU kém chịu nhiệt, dễ dẫn đến phồng rộp và nứt gãy.

4. Sử dụng sai loại dầu thủy lực

Một số thợ kỹ thuật dùng dầu sai cấp độ nhớt (ví dụ thay vì VG46 lại dùng VG68 hoặc ngược lại), hoặc dùng dầu không có tính năng chống mài mòn, chống oxy hóa. Điều này gây ăn mòn nhẹ trong hệ thống, lâu dài khiến gioăng nhanh hỏng dù nhìn bên ngoài vẫn sạch sẽ.

5. Vận hành sai tư thế – đập lệch, nghiêng

Nếu đầu búa không vuông góc với mặt đá, lực đập sẽ bị lệch tâm, làm piston bị nghiêng trong xilanh. Lúc này, gioăng bị cọ sát một bên, mòn không đều và nhanh rách, đặc biệt là phớt piston và phớt chắn bụi.

6. Lắp sai kỹ thuật khi thay gioăng

Nhiều thợ sửa chữa không dùng dụng cụ chuyên dụng khi lắp phớt, khiến các mép phớt bị xoắn, xước, hoặc lắp sai chiều. Một số còn bôi mỡ không đúng chuẩn (dễ gây trương nở vật liệu). Sau vài ngày vận hành, gioăng mới đã bị hở dầu.

Nhận biết gioăng phớt bị hư – Dấu hiệu sớm cần kiểm tra

Kỹ sư công trình cần lưu ý các dấu hiệu dưới đây để kiểm tra sớm và thay gioăng phớt trước khi hỏng lan rộng:

Dầu rò rỉ từ thân búa, piston hoặc van điều khiển
Búa đập yếu bất thường dù áp suất đủ
Có tiếng “rít” nhẹ hoặc va chạm bất thường trong xi lanh
Đầu piston có vết dầu ướt hoặc bọt khí
Sau mỗi lần dừng máy, thấy vết dầu loang trên nền

Kinh nghiệm chọn gioăng phớt bền, dễ thay thế cho búa thủy lực

Để giảm thiểu hỏng hóc và tiết kiệm chi phí, kỹ sư nên:

Chọn gioăng phớt chất lượng cao: ưu tiên vật liệu NBR (chịu dầu tốt), hoặc FKM (chịu nhiệt cao).
Mua đúng bộ gioăng theo mã búa: Ví dụ: Montabert BRH125, Furukawa F22, Soosan SB81… mỗi dòng dùng bộ phớt khác nhau.
Không dùng phớt “lắp lẫn” từ xe máy hoặc thủy lực công nghiệp – độ hở nhỏ sẽ gây xì dầu sau vài giờ.

Bảo dưỡng đúng cách để tăng tuổi thọ gioăng phớt búa đập

Thay dầu thủy lực định kỳ 500–1000h, lọc dầu 200h/lần
Kiểm tra áp suất hệ thống hàng tuần, không vượt ngưỡng nhà sản xuất
Không vận hành búa liên tục quá 30 phút, nên nghỉ luân phiên để hạ nhiệt
Tránh đập lên đá quá cứng hoặc kim loại – dễ gây phản lực mạnh
Luôn giữ đầu búa vuông góc mặt đập, tránh lệch góc

Kết luận

Gioăng phớt là bộ phận nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và độ bền búa thủy lực.
Các nguyên nhân như áp suất cao, dầu bẩn, nhiệt độ lớn và lắp sai kỹ thuật là yếu tố chính gây hỏng nhanh.
Kỹ sư cần bảo dưỡng định kỳ, thay dầu đúng loại, và chọn đúng bộ phớt để đảm bảo vận hành ổn định, tiết kiệm chi phí sửa chữa.

Nếu bạn cần tư vấn chọn mua bộ gioăng phớt phù hợp với từng dòng búa đập đá, hoặc phụ tùng búa thủy lực chính hãng, hãy liên hệ ngay:

Công ty TNHH Hanoi Vietnam
Trụ sở: Số 35, Lô BT3, Khu đô thị mới Đặng Xá 2, Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội
Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Hotline: 0906601755
Website: Mayxaydunghanoi.com

Bài viết mới: