Hướng dẫn đào tạo vận hành xe cẩu bánh xích an toàn, chuyên nghiệp

MỤC LỤC

Đào tạo người lái xe cẩu bánh xích đúng chuẩn giúp đảm bảo an toàn và tối ưu năng suất vận hành tại công trình.

Kỹ năng vận hành xe cẩu bánh xích là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến an toàn lao động và hiệu quả thi công. Đào tạo bài bản không chỉ giúp người vận hành hiểu đúng về kết cấu thiết bị, nguyên lý hoạt động mà còn nắm chắc các quy trình phòng ngừa rủi ro. Bài viết sau sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết từ khâu đào tạo, kiểm tra kỹ thuật đến thao tác vận hành thực tế.

Với đặc thù là thiết bị có tải trọng lớn, kết cấu phức tạp và hoạt động trong môi trường thi công có nhiều rủi ro (địa hình mềm yếu, gió lớn, chướng ngại), xe cẩu bánh xích đòi hỏi người điều khiển phải có chứng chỉ chuyên môn, kỹ năng kiểm soát rủi ro tốt và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn.

Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ phân tích sâu các khía cạnh kỹ thuật, công năng thực tế, chi phí vận hành và so sánh với các dòng máy cẩu khác, từ đó giúp kỹ sư và chủ đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn.

Nội dung sẽ đi qua các phần quan trọng: chương trình đào tạo lý thuyết và thực hành, kiểm tra thiết bị trước vận hành, quy trình nâng hạ tải trọng và các tình huống xử lý khẩn cấp.

Vai trò của người vận hành xe cẩu bánh xích trong công trình xây dựng

Xe cẩu bánh xích là thiết bị thi công chủ lực trong các công trình có kết cấu nặng, yêu cầu nâng hạ dầm, cột, container hoặc thiết bị lớn trong phạm vi hẹp hoặc trên nền đất yếu. Người vận hành chính là “trung tâm điều khiển”, ảnh hưởng trực tiếp đến:

Mức độ an toàn cho toàn bộ khu vực thi công
Tốc độ thi công, khả năng xoay chuyển thiết bị nhanh chóng
Chi phí khấu hao, bảo trì máy móc do thao tác đúng hay sai
Tương tác với đội ngũ thi công như chỉ huy, báo hiệu viên, tổ móc tải…

Nếu thiếu kỹ năng hoặc xử lý sai tình huống, người lái cẩu có thể gây ra sự cố nghiêm trọng: lật xe, gãy cần, rơi vật nặng… Vì vậy, đào tạo chuyên nghiệp không thể bỏ qua.

Nội dung đào tạo vận hành xe cẩu bánh xích: Lý thuyết & thực hành

Một chương trình đào tạo tiêu chuẩn cho người điều khiển xe cẩu bánh xích bao gồm hai phần: lý thuyết kỹ thuật – an toàn, và thực hành điều khiển trực tiếp.

Phần lý thuyết gồm:

Cấu tạo xe cẩu bánh xích: động cơ, hệ thống thủy lực, cần nâng, đối trọng, cabin điều khiển
Nguyên lý hoạt động: truyền động, phân bổ tải trọng, ổn định thân xe khi nâng
Đọc hiểu bảng điều khiển và hệ thống cảnh báo
Tính toán tải trọng nâng theo bảng tải (load chart)
Nhận biết địa hình nguy hiểm, gió lớn, chướng ngại vật
Luật an toàn trong vận hành cẩu, quy định Việt Nam và quốc tế
Kỹ năng phối hợp với người báo hiệu và đội thi công

Phần thực hành gồm:

Khởi động, kiểm tra xe trước khi vận hành
Thao tác nâng, hạ, xoay cần, di chuyển bánh xích
Thực hành với tải giả và tải thật ở các điều kiện khác nhau
Xử lý tình huống: dừng khẩn cấp, mất điện, rò rỉ dầu thủy lực
Thực hành kết hợp với người báo hiệu và mô phỏng công trình thực tế

Khóa học trung bình kéo dài từ 7 – 15 ngày tùy theo trình độ học viên và yêu cầu của đơn vị thi công. Sau khóa học, người vận hành phải trải qua sát hạch kỹ thuật và cấp chứng chỉ theo quy định pháp luật.

Kiểm tra thiết bị trước vận hành: Quy trình bắt buộc

Trước mỗi ca làm việc, người điều khiển xe cẩu bắt buộc phải thực hiện kiểm tra tổng quát các hệ thống chính để đảm bảo thiết bị vận hành an toàn:

Kiểm tra dầu thủy lực, nhớt động cơ, nước làm mát
Quan sát dây cáp, móc treo, puly có bị mòn, đứt sợi không
Thử hệ thống phanh, còi, đèn tín hiệu, còi cảnh báo
Xác định điểm đặt đối trọng có đúng vị trí
Đảm bảo cần cẩu không bị vướng cản trở khi xoay
Thử nâng tải nhẹ để kiểm tra phản ứng hệ thống

Việc kiểm tra phải được ghi nhận trong sổ nhật ký vận hành, ký xác nhận bởi người phụ trách và bảo trì nếu phát hiện hỏng hóc.

Các bước vận hành xe cẩu bánh xích an toàn tại công trình

Đây là phần quan trọng nhất trong quá trình sử dụng cẩu. Việc nâng hạ tải trọng nặng yêu cầu tuân thủ chặt chẽ trình tự các bước sau:

Chuẩn bị mặt bằng cẩu: đảm bảo bề mặt bằng phẳng, không sụt lún, không có vật cản
Đặt đối trọng đúng vị trí nếu là cẩu tháo rời
Căng cáp – điều chỉnh góc cần theo tải trọng cần nâng
Phối hợp với người báo hiệu bằng tín hiệu tay hoặc bộ đàm
Thực hiện nâng từ từ, không giật cục
Giữ tải ổn định, không xoay cần quá nhanh
Di chuyển vật đến vị trí thả và hạ xuống nhẹ nhàng
Luôn để cần ở góc an toàn khi dừng máy

Người vận hành không được rời cabin khi cần còn đang ở trạng thái nâng, và luôn phải tuân thủ “vùng cấm” không cho người đứng dưới vật đang treo.

Các lỗi thường gặp khi vận hành xe cẩu bánh xích và cách phòng tránh

Việc đào tạo tốt sẽ giúp giảm thiểu những lỗi nguy hiểm dưới đây:

Lỗi thường gặp	Nguyên nhân chính	Cách khắc phục
Cẩu bị nghiêng, lật xe	Đặt cẩu trên nền yếu, tải quá trọng lượng	Luôn khảo sát địa hình, tuân theo bảng tải
Gãy cần cẩu	Nâng vật vượt quá tầm với	Tính toán bán kính nâng, điều chỉnh góc cần
Rò rỉ dầu thủy lực	Không bảo trì định kỳ	Kiểm tra phớt, van thủy lực định kỳ
Cháy động cơ	Quên thay nhớt, lọc dầu	Lập lịch bảo dưỡng rõ ràng
Mất liên lạc với người báo hiệu	Sử dụng bộ đàm kém chất lượng	Sử dụng thiết bị liên lạc chuyên dụng công trường

Lưu ý an toàn trong điều kiện thi công đặc biệt

Một số công trình đặc biệt như:

Thi công gần sông, nền bùn yếu: cần khảo sát tải trọng nền, đặt tấm phân lực
Cẩu trong điều kiện gió trên 10 m/s: không thực hiện nâng hạ, phải chờ điều kiện ổn định
Thi công trong khu đô thị đông người: có rào chắn, biển báo, người hướng dẫn

Ngoài ra, người lái cẩu cần tuyệt đối không sử dụng điện thoại, rượu bia khi làm việc.

Chứng chỉ và quy định pháp luật về vận hành cẩu bánh xích

Theo Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH, người điều khiển xe cẩu bánh xích thuộc nhóm thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, bắt buộc phải:

Tham gia đào tạo tại đơn vị có thẩm quyền
Được cấp chứng chỉ vận hành xe cẩu
Khám sức khỏe định kỳ hàng năm
Tham gia huấn luyện an toàn lao động định kỳ

Chủ thầu thi công và đơn vị cung cấp máy chịu trách nhiệm kiểm tra tính hợp pháp của người vận hành trước khi bố trí thiết bị vào công trình.

Kết luận

Vận hành xe cẩu bánh xích đòi hỏi kiến thức kỹ thuật, kỹ năng điều khiển và ý thức an toàn cao.
Đào tạo bài bản giúp giảm thiểu sự cố, tăng hiệu suất làm việc tại công trường.
Người lái cẩu phải có chứng chỉ hợp lệ và tuân thủ đúng quy trình kiểm tra – vận hành mỗi ngày.
Hanoi Vietnam khuyến cáo các chủ thầu nên lựa chọn đơn vị cung cấp cẩu có đội ngũ vận hành chuyên nghiệp đi kèm dịch vụ bảo trì định kỳ.

Cần thuê xe cẩu bánh xích hoặc tư vấn vận hành thiết bị công trình?
Liên hệ:

Công ty TNHH Hanoi Vietnam
Trụ sở: Số 35, Lô BT3, Khu đô thị mới Đặng Xá 2, Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội
Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Hotline: 0906601755
Website: https://mayxaydunghanoi.com

Bài viết mới: