Bảo trì cáp khoan và tang cuốn đúng cách để giảm rủi ro đứt cáp

Cách duy trì hiệu suất và độ an toàn cho hệ thống cáp khoan bằng phương pháp bảo trì định kỳ, tránh đứt cáp do mài mòn và sử dụng sai cách.

Trong vận hành các loại máy khoan công trình như máy giã đá, khoan xoay, máy khoan cọc nhồi, hệ thống cáp khoan và tang cuốn đóng vai trò then chốt. Đây là bộ phận trực tiếp chịu lực căng, kéo, thả khi nâng hạ thiết bị như chày, ống vách, cần khoan. Nếu không được bảo trì đúng cách, cáp rất dễ bị mỏi, sờn, hoặc đứt bất ngờ – gây nguy hiểm đến an toàn và làm gián đoạn thi công. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu cách bảo trì cáp và tang cuốn một cách hiệu quả và kỹ thuật để kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo vận hành an toàn.

---

Tầm quan trọng của việc bảo trì định kỳ cáp khoan và tang cuốn

Cáp khoan thường làm việc trong môi trường khắc nghiệt: đất đá, nước, rung động, tải trọng lớn. Nếu không kiểm tra thường xuyên, các sợi thép có thể bị ăn mòn, bung tách hoặc gãy ngầm bên trong mà mắt thường khó nhận biết. Tang cuốn nếu không được vệ sinh, căn chỉnh và bôi trơn đúng cách sẽ làm cáp xếp chồng, lệch lớp hoặc bị kéo lệch tâm.

Bảo trì định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn mà còn giúp duy trì hiệu quả làm việc ổn định của toàn hệ thống nâng – hạ. Đặc biệt, việc bảo trì đúng giúp nhà thầu tiết kiệm đáng kể chi phí thay cáp khẩn cấp, đồng thời đảm bảo an toàn lao động cho tổ đội vận hành.

---

Các bước kiểm tra cáp khoan cần thực hiện định kỳ

Việc kiểm tra cáp khoan nên tiến hành theo chu kỳ sử dụng hoặc mỗi tuần một lần nếu máy hoạt động liên tục. Trình tự kiểm tra cần được thực hiện bài bản, bao gồm các bước:

Đầu tiên, hãy kiểm tra bằng mắt thường toàn bộ chiều dài cáp. Tìm kiếm dấu hiệu như sợi thép bị bung, xước, gãy, gỉ sét hoặc tróc vỏ bọc. Những bất thường này là dấu hiệu cảnh báo cần được xử lý ngay.

Tiếp theo, dùng tay có đeo găng để sờ và cảm nhận xem cáp có chỗ nào bị lồi, lõm bất thường hay không. Việc này giúp nhận biết các điểm cáp bị xoắn vặn, biến dạng do tải quá mức.

Sau đó, dùng thước kẹp đo đường kính cáp ở nhiều vị trí. Nếu đường kính giảm hơn 10% so với thông số ban đầu, cáp cần được thay mới.

Cuối cùng, kiểm tra đầu nối cáp với tang cuốn xem có bị lỏng, lệch hoặc nứt vỡ không. Đây là điểm dễ bị bỏ qua nhưng rất quan trọng vì là nơi chịu lực lớn nhất trong toàn bộ chu trình nâng hạ.

---

Hướng dẫn vệ sinh và bôi trơn cáp đúng cách

Cáp khoan cần được vệ sinh và bôi trơn định kỳ để chống rỉ sét và giảm ma sát nội tại giữa các sợi thép. Trước khi bôi mỡ, cần làm sạch toàn bộ cáp bằng bàn chải thép mềm hoặc thiết bị quay chuyên dụng. Không nên để đất, dầu cũ hoặc cặn bẩn bám dính gây cản trở việc kiểm tra và bôi trơn.

Loại mỡ sử dụng phải là mỡ cáp chuyên dụng, có khả năng bám tốt, chống rửa trôi, chịu nhiệt và chịu áp lực cao. Tránh dùng dầu nhớt xe máy hoặc mỡ bò thông thường vì chúng không phù hợp và dễ làm cáp trượt hoặc dính cát.

Bôi mỡ đều dọc toàn bộ chiều dài cáp, đặc biệt tập trung vào các đoạn thường xuyên tiếp xúc với tang cuốn, ròng rọc, puli dẫn hướng. Việc này giúp giảm hao mòn đáng kể trong quá trình vận hành liên tục.

---

Bảo trì tang cuốn và hệ thống dẫn hướng cáp

Tang cuốn đóng vai trò trung tâm trong việc thu nhả cáp. Nếu tang bị méo, mòn hoặc không được căn chỉnh đúng, cáp sẽ bị xếp chồng, lệch vòng, gây kéo lệch hoặc mài mòn cục bộ. Vì vậy, việc kiểm tra và bảo trì tang là rất quan trọng.

Cần làm sạch tang định kỳ, đặc biệt là các rãnh xếp cáp. Đất cát bám vào các rãnh này sẽ khiến cáp không xếp đúng, gây lực ép không đều. Đồng thời, hãy bôi trơn các bạc đạn, trục quay và cơ cấu phanh (nếu có) để đảm bảo tang quay mượt, không bị rung giật.

Ngoài ra, nên kiểm tra góc nghiêng, chiều cao và độ tiếp xúc của bánh dẫn hướng hoặc puli chuyển hướng. Nếu cáp vào tang không đúng góc sẽ gây mòn một bên, dẫn đến hiện tượng đứt sớm tại điểm chịu lực lệch tâm.

---

Dấu hiệu cần thay thế cáp khoan ngay lập tức

Không nên chờ đến khi cáp đứt mới thay. Một số dấu hiệu rõ ràng cho thấy cáp đã đến giới hạn sử dụng:

• Có hơn 10 sợi bị đứt trong đoạn dài 1 mét.
• Đường kính cáp giảm trên 10% so với thông số ban đầu.
• Cáp bị gập, xoắn, biến dạng hoặc có hiện tượng đứt lõi trong.
• Có vết nứt dọc hoặc tróc lớp mạ chống gỉ kéo dài liên tục hơn 1 mét.

Tuổi thọ trung bình của cáp khoan dao động từ 6 tháng đến 1 năm, tùy theo tần suất sử dụng và chất lượng bảo trì. Việc thay cáp đúng thời điểm giúp đảm bảo an toàn, hạn chế hư hỏng máy và giữ vững tiến độ thi công.

---

Kinh nghiệm từ công trình thực tế

Thực tế nhiều công trình đã gặp sự cố vì tái sử dụng cáp cũ không đạt chuẩn, hoặc dùng cáp không rõ nguồn gốc để tiết kiệm chi phí. Hệ quả là sự cố xảy ra giữa ca thi công, gây chậm tiến độ và tốn kém hơn rất nhiều so với chi phí mua cáp mới ban đầu.

Một số nhà thầu lớn chia sẻ rằng: khi dùng cáp chính hãng, chất lượng cao và bảo trì đúng định kỳ, chi phí vận hành giảm rõ rệt nhờ giảm hẳn tỉ lệ dừng máy và sự cố giữa chừng. Đồng thời cũng tăng tuổi thọ tang cuốn, ròng rọc và hệ truyền động liên quan.

---

Kết luận

Việc bảo trì đúng kỹ thuật hệ thống cáp khoan và tang cuốn không chỉ là biện pháp bảo vệ thiết bị mà còn là yếu tố sống còn đảm bảo an toàn cho toàn bộ quá trình thi công. Hãy lên lịch kiểm tra định kỳ, sử dụng mỡ bôi trơn chuyên dụng và luôn thay thế cáp khi có dấu hiệu hư hỏng. Như vậy, bạn không chỉ tránh được sự cố nguy hiểm mà còn giữ vững uy tín và hiệu quả thi công của mình.

Liên hệ hỗ trợ kỹ thuật, phụ tùng và tư vấn chọn cáp phù hợp:

• Hotline: 0988.601.755
• Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
• Website: https://mayxaydunghanoi.com