Hộp số máy khoan đập: Cách kiểm tra trước khi vận hành để tránh hư hỏng nặng

MỤC LỤC

Hướng dẫn kỹ sư công trình kiểm tra hộp số máy khoan đập trước khi thi công để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ máy.

Trong số phụ tùng máy khoan đập cáp như JK5, JK8 hay JK12, hộp số là bộ phận truyền lực cực kỳ quan trọng, đóng vai trò trung gian giữa động cơ và cơ cấu nâng – thả chày. Nếu hộp số gặp trục trặc, toàn bộ hệ thống khoan có thể vận hành sai chu kỳ, gây rung giật mạnh, giảm hiệu quả đập cọc, thậm chí gây tai nạn.

Tuy nhiên, không phải kỹ sư hoặc thợ vận hành nào cũng chú ý đúng mức đến việc kiểm tra hộp số trước mỗi ca làm việc. Việc bỏ qua những dấu hiệu nhỏ có thể dẫn tới hỏng hóc lớn và gián đoạn tiến độ công trình. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra hộp số máy khoan đập trước khi vận hành – theo quy trình kỹ thuật chuẩn, giúp phát hiện sớm rủi ro và duy trì hiệu suất thi công ổn định.

Tầm quan trọng của hộp số trong hệ thống khoan đập

Hộp số là bộ phận điều phối toàn bộ mô-men xoắn từ động cơ đến tang cuốn hoặc hệ thống puly. Trong hệ máy khoan đập cáp, tốc độ quay và lực kéo của hộp số ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nâng hạ chày, chu kỳ đập và độ sâu khoan.

Khi hộp số vận hành tốt, máy cho lực đập đều, vận hành ổn định, giảm rung chấn và tăng hiệu quả thi công. Ngược lại, nếu bánh răng mòn, trục bị rơ, dầu bôi trơn bị khô hoặc có dị vật kim loại, thì lực truyền không đồng đều, tang có thể giật cục, tốc độ không ổn định, gây ra hiện tượng mất chu kỳ đập hoặc hỏng động cơ kéo.

Vì vậy, hộp số không chỉ là “bộ truyền lực” mà còn là “trái tim truyền động” của toàn bộ hệ thống khoan đập.

Dấu hiệu cảnh báo sự cố hộp số

Nhiều sự cố có thể được phát hiện sớm nếu kỹ thuật viên nhận biết được các dấu hiệu bất thường của hộp số. Tiếng hú lớn khi máy chạy không tải là dấu hiệu điển hình cho thấy bánh răng đang bị mòn hoặc thiếu dầu bôi trơn. Ngoài ra, nếu khi tăng tốc quay tang mà máy bị giật, có tiếng “cộp cộp” thì khả năng cao là trục đã rơ hoặc ổ bi mòn lệch.

Một dấu hiệu khác cần lưu ý là nhiệt độ vỏ hộp số. Nếu chỉ mới vận hành vài phút nhưng hộp số đã nóng ran, có thể do ma sát lớn bên trong gây ra – thường gặp ở hộp số lâu ngày không thay dầu hoặc bị cháy dầu.

Rò rỉ dầu quanh mặt bích, trục đầu ra hoặc các khe lắp ghép là vấn đề nghiêm trọng. Khi đó, phớt chắn dầu có thể đã hỏng, làm mất dầu nhanh chóng và gây nguy cơ cháy bánh răng.

Quy trình kiểm tra hộp số máy khoan đập trước vận hành

Kiểm tra mức dầu

Đầu tiên, cần quan sát kính thăm dầu (nếu có) hoặc mở que thăm dầu để xác định mức dầu bên trong hộp số. Dầu cần nằm trong ngưỡng tiêu chuẩn – không được dưới mức thấp (MIN) và cũng không trào quá mức cao (MAX). Dầu thiếu sẽ không đủ bôi trơn, còn dầu thừa có thể gây áp suất cao và làm hở phớt.

Nếu dầu cạn hoặc có dấu hiệu đen, đục, cần thay dầu mới đúng chủng loại. Các loại dầu được khuyến nghị thường là dầu bánh răng 90EP hoặc 140EP tùy dòng máy.

Quan sát màu sắc và mùi dầu

Lấy một ít dầu ra để kiểm tra bằng mắt thường. Dầu tốt thường có màu nâu sáng hoặc vàng nâu, mùi nhẹ, không khét. Dầu bị oxy hóa sẽ có màu đen sẫm, mùi khét và đôi khi có vẩn kim loại li ti.

Nếu phát hiện mạt sắt hoặc cặn dưới đáy hộp số khi tháo dầu, cần kiểm tra sâu hơn vì bánh răng có thể đã bị mẻ hoặc mòn nghiêm trọng.

Kiểm tra độ rơ cơ khí

Dùng tay xoay puly đầu ra hoặc trục tang khi máy tắt. Nếu cảm nhận được độ trượt hoặc rung bất thường, rất có thể là trục truyền bị mòn, lỏng khớp nối hoặc bạc đạn bên trong hộp số đã xuống cấp. Với máy đã dùng lâu năm, độ rơ nhỏ có thể chấp nhận, nhưng nếu nghe tiếng “lách cách”, cần ngưng vận hành để kiểm tra.

Chạy thử không tải

Cho máy chạy thử không tải từ 3 đến 5 phút. Trong quá trình này, cần quan sát tiếng máy, độ rung và tốc độ quay tang. Hộp số bình thường sẽ chạy êm, không rung mạnh, không phát tiếng hú. Sau khi chạy thử, dùng tay kiểm tra nhiệt độ vỏ hộp số – nên chỉ ấm nhẹ, không nóng ran.

Nếu có thiết bị đo nhiệt hồng ngoại, lý tưởng là nhiệt độ không vượt quá 55–60°C sau khi chạy không tải.

Bảo trì hộp số định kỳ để kéo dài tuổi thọ

Việc kiểm tra trước ca là cần thiết, nhưng để đảm bảo tuổi thọ lâu dài của hộp số, cần có kế hoạch bảo dưỡng định kỳ. Theo kinh nghiệm từ các công trường lớn, chu kỳ thay dầu hợp lý là sau mỗi 500 giờ vận hành. Với điều kiện môi trường khắc nghiệt (bụi, ẩm, nhiệt độ cao), nên thay dầu sớm hơn – khoảng 350 đến 400 giờ.

Mỗi lần thay dầu nên kết hợp kiểm tra phớt chắn dầu, siết lại các bu lông mặt bích và vệ sinh nam châm hút mạt (nếu có). Ngoài ra, nên kiểm tra độ rơ trục và độ mòn bánh răng ít nhất mỗi 1000 giờ hoạt động.

Việc lập sổ theo dõi giờ hoạt động của máy sẽ giúp chủ thầu quản lý thiết bị hiệu quả, tránh bảo dưỡng trễ hạn – điều thường gặp ở các công trình thiếu nhân lực kỹ thuật.

Kết luận

Hộp số máy khoan đập là bộ phận truyền lực then chốt trong hệ thống thi công cọc bằng chày đập. Việc kiểm tra kỹ lưỡng trước vận hành sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu hỏng hóc như thiếu dầu, rơ trục, mòn bánh răng – từ đó ngăn ngừa hư hại lớn và đảm bảo an toàn khi vận hành.

Một hộp số được chăm sóc tốt sẽ giúp máy vận hành êm ái, lực đập ổn định, tiến độ được duy trì và giảm đáng kể chi phí sửa chữa. Hãy đầu tư thời gian kiểm tra hộp số – vì đó là cách đầu tư trực tiếp vào sự bền bỉ và hiệu quả của cả hệ thống máy khoan.

Cần hỗ trợ kỹ thuật hoặc đặt lịch kiểm tra, bảo trì hộp số máy khoan đập?

Liên hệ:

Hotline: 0988.601.755
Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Website: https://mayxaydunghanoi.com

Bài viết mới: