Tin tức
Dây cáp khoan đập bị xoắn: Nguyên nhân và giải pháp
Tình trạng xoắn dây cáp khoan đập là lỗi kỹ thuật phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả thi công, đặc biệt khi thi công cọc sâu hoặc đá cứng.
Trong số phụ tùng máy khoan đập, dây cáp là bộ phận truyền lực chính, chịu tải trọng lớn và liên tục bị uốn – kéo – nhả trong suốt chu kỳ hoạt động. Tuy nhiên, khi dây cáp bị xoắn, không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn làm hư hại cả thiết bị và gây gián đoạn tiến độ. Vậy đâu là nguyên nhân chính khiến dây cáp khoan đập bị xoắn? Có cách nào khắc phục triệt để tình trạng này? Bài viết sau sẽ giúp kỹ sư công trình và chủ thầu hiểu rõ bản chất vấn đề và lựa chọn giải pháp tối ưu.
Nguyên nhân dây cáp khoan đập bị xoắn trong quá trình vận hành
Xoắn dây cáp là hiện tượng dây tự xoay quanh trục của chính nó, khiến cáp rối, co cụm hoặc tạo lực vặn nội tại làm giảm tuổi thọ sợi cáp. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm:
Trước hết là do thiết kế dây cáp không chống xoắn. Nhiều loại dây cáp giá rẻ hoặc sử dụng không đúng loại cấu trúc sẽ thiếu lớp chống vặn, dẫn đến khi chịu lực kéo thẳng đứng sẽ tự sinh ra moment xoắn. Đặc biệt với các loại cáp 6×19 hoặc 6×37 thông thường nếu không có lõi chống vặn, sẽ rất dễ bị hiện tượng này khi kéo lên – thả xuống nhiều lần.
Tiếp theo là lỗi thiết lập tang cuốn cáp sai kỹ thuật. Khi tang cuốn không đảm bảo đúng chiều quay hoặc góc cuốn, dây cáp sẽ bị ép chéo và tạo ra các nếp xoắn nhỏ ban đầu, lâu ngày tích tụ thành xoắn lớn. Trong nhiều trường hợp, kỹ thuật viên cuốn cáp theo hướng không phù hợp với kết cấu lõi cáp cũng gây nên hiện tượng “gồng dây” bất thường.
Ngoài ra, quá trình vận hành không đều, thắng – nhả cáp đột ngột cũng là nguyên nhân phổ biến. Nếu điều khiển motor không mượt, hoặc thao tác kéo – thả sai nhịp, dây cáp sẽ bị căng giật và xoắn bất thường tại các điểm neo, đặc biệt là gần ròng rọc chuyển hướng hoặc tang cuốn.
Hệ quả khi để dây cáp khoan đập bị xoắn lâu ngày
Nhiều chủ công trình xem nhẹ hiện tượng xoắn dây cáp, nhưng trên thực tế, đây là lỗi kỹ thuật gây ra hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng nếu không khắc phục kịp thời:
- Tuổi thọ dây cáp giảm nhanh chóng, vì các sợi cáp bên trong liên tục chịu lực xoắn ngược hướng nhau, làm cáp dễ gãy sợi, tuột sợi hoặc bung lõi.
- Nguy cơ đứt cáp khi đang khoan: Một dây cáp bị xoắn mạnh có thể đứt bất ngờ khi tải nặng, gây rơi cần khoan, hư hỏng đầu búa hoặc thiết bị nặng nề đang treo trên dây.
- Làm lệch trục khoan, giảm hiệu quả đập cọc: Khi cáp xoắn, lực truyền từ búa xuống đầu khoan không còn thẳng đứng, làm lệch tâm đập, dẫn đến hiện tượng lắc trụ, cong cọc hoặc nứt đầu hố khoan.
- Tăng chi phí bảo trì và thay thế, vì phải liên tục sửa chữa thiết bị bị kéo sai trục, mài mòn bất thường.
Cách nhận biết sớm dây cáp khoan đập bị xoắn
Để tránh tình trạng xấu nhất xảy ra, kỹ sư cần biết nhận diện sớm các dấu hiệu dây cáp đang bị xoắn, bao gồm:
- Quan sát bằng mắt thường thấy cáp có xu hướng cuộn tròn hoặc gồng gập khi thả tự do, thay vì duỗi thẳng như bình thường.
- Khi thả búa, thiết bị có hiện tượng xoay nhẹ, dây bị vặn theo chiều ngược lại với cuốn tang.
- Thấy hiện tượng rung bất thường tại các puly chuyển hướng hoặc bộ cuốn cáp.
- Sau một thời gian hoạt động, cáp bắt đầu có các vết mài mòn không đồng đều hoặc bị bung sợi tại một số vị trí nhất định.
Việc kiểm tra định kỳ, đặc biệt sau mỗi ca thi công dài giờ hoặc sau khi thay thiết bị, là bước không thể thiếu trong quy trình bảo trì cáp khoan đập.
Giải pháp khắc phục xoắn dây cáp hiệu quả và an toàn
Để xử lý tình trạng xoắn dây cáp một cách triệt để, cần kết hợp nhiều biện pháp đồng thời:
- Thay loại dây có khả năng chống xoắn: Lựa chọn dây cáp lõi độc lập (IWRC), hoặc các loại dây chuyên dụng chống xoắn (anti-twist steel rope) dành riêng cho khoan đập. Cấu trúc lớp xoắn ngược chiều giúp triệt tiêu lực vặn sinh ra khi vận hành.
- Hiệu chỉnh lại tang cuốn và ròng rọc: Đảm bảo tang cuốn cáp đúng chiều, lắp puly chuyển hướng theo đúng góc và vị trí, hạn chế đổi hướng đột ngột khi kéo – thả. Nên lắp thêm thiết bị hướng cáp để giữ dây đi theo trục thẳng.
- Điều chỉnh kỹ thuật điều khiển cần khoan: Tránh thắng – nhả đột ngột; các thao tác thả búa hoặc kéo cáp nên thực hiện đều, dứt khoát và có thời gian chuyển tiếp hợp lý.
- Thường xuyên xoay ngược dây khi không tải: Sau mỗi ca thi công, có thể thực hiện thao tác quay ngược dây ở trạng thái không tải trong vài vòng để triệt tiêu xoắn tích lũy.
- Bôi trơn dây cáp đúng cách: Sử dụng loại mỡ chuyên dụng cho dây cáp chịu lực, giúp giảm ma sát khi dây bị vặn và hạn chế nóng cục bộ tại các điểm ma sát cao.
Khuyến nghị chọn mua dây cáp khoan đập chất lượng cao
Việc lựa chọn dây cáp khoan đập ngay từ đầu là yếu tố quyết định để tránh hiện tượng xoắn trong quá trình sử dụng. Dưới đây là một số khuyến nghị khi mua dây cáp:
| Loại dây cáp | Cấu trúc sợi | Lõi | Ưu điểm chính | Phù hợp công trình |
|---|---|---|---|---|
| Cáp 6×19 IWRC | 6 tao – 19 sợi | Thép | Chống xoắn tốt, chịu lực cao | Khoan cọc sâu, tải nặng |
| Cáp xoắn ngược | Double spiral twist | Đặc biệt | Chuyên dùng cho máy khoan đập | Mỏ đá, nền đất cứng |
| Cáp không lõi tự do | 6×36 + FC | Sợi vải | Linh hoạt, nhẹ, dùng cho tải nhỏ | Công trình tạm, dân dụng nhỏ |
Kết luận
- Xoắn dây cáp khoan đập là hiện tượng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu lựa chọn dây đúng kỹ thuật và thực hiện bảo trì định kỳ.
- Các yếu tố từ thiết kế dây, lắp đặt tang cuốn, thao tác vận hành đều ảnh hưởng đến mức độ xoắn dây.
- Lựa chọn dây cáp chống xoắn chất lượng cao và kiểm tra thường xuyên là giải pháp tiết kiệm chi phí lâu dài cho công trình.
Liên hệ:
- Hotline: 0988.601.755
- Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
- Website: https://mayxaydunghanoi.com
