Lưu ý kỹ thuật khi vận hành xe cẩu bánh lốp ở địa hình dốc

Điều kiện địa hình dốc tiềm ẩn nhiều rủi ro khi vận hành xe cẩu bánh lốp, đòi hỏi kỹ thuật viên tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc an toàn và thao tác điều khiển đúng chuẩn.

Xe cẩu bánh lốp thường được ưa chuộng trong các công trình xây dựng nhờ tính cơ động cao và khả năng di chuyển linh hoạt trên mặt đường bằng phẳng. Tuy nhiên, khi di chuyển hoặc làm việc ở địa hình dốc – như vùng đồi núi, công trình đường cao tốc, cầu vượt hoặc các khu vực có nền địa hình không đồng đều – việc vận hành xe cẩu bánh lốp trở nên phức tạp hơn rất nhiều. Bài viết này sẽ chia sẻ những lưu ý kỹ thuật quan trọng giúp kỹ sư và người vận hành đảm bảo an toàn, hiệu suất và tuổi thọ thiết bị khi sử dụng xe cẩu bánh lốp ở địa hình dốc.

Kiểm tra độ dốc và đánh giá địa hình trước khi vận hành

Trước khi đưa xe cẩu bánh lốp vào vị trí làm việc, kỹ thuật viên cần đánh giá kỹ địa hình để xác định:

• Độ dốc thực tế tại vị trí cẩu có vượt quá ngưỡng an toàn (thường là 5–10 độ tùy theo loại xe và tải trọng)?
• Mặt đất có ổn định không, có dấu hiệu trượt, lún hay bề mặt rời rạc như cát, đất khô vụn?
• Hướng dốc có ảnh hưởng đến trọng tâm xe khi cẩu vật liệu hay không?

Việc khảo sát và đánh giá này cần thực hiện bằng cả trực quan và thiết bị hỗ trợ như máy đo độ nghiêng, camera drone hoặc hệ thống khảo sát GPS chuyên dụng. Trong trường hợp độ dốc vượt giới hạn cho phép, bắt buộc phải cải tạo tạm mặt bằng hoặc dùng phương án hỗ trợ như kê chân đế, dàn giáo hoặc đệm thép.

Cố định xe đúng chuẩn trước khi nâng tải

Một sai lầm phổ biến là chỉ sử dụng chân chống thủy lực mà không chú ý đến mặt bằng tiếp xúc hoặc phương án chèn bánh. Khi làm việc trên dốc, lực tác động ngang lên khung xe sẽ lớn hơn so với khi làm việc trên mặt phẳng. Vì vậy, cần:

• Sử dụng đế chân cẩu chắc chắn, bản rộng, được kê trên bề mặt vững chắc.
• Dùng vật chèn bánh hoặc khóa bánh khi xe dừng trên dốc để chống trôi xe.
• Đặt xe song song theo hướng dốc (không xoay ngang xe trên mặt dốc khi nâng vật nặng).

Ngoài ra, phải đảm bảo các chân chống được bung hết hành trình, không bị nghiêng, không kê lệch để tránh lật xe khi nâng tải lệch tâm.

Giới hạn tải trọng và góc nâng phù hợp

Khi làm việc trên địa hình dốc, tải trọng nâng an toàn của xe phải được giảm so với điều kiện tiêu chuẩn. Các hãng sản xuất xe cẩu bánh lốp như Kato, XCMG hay Tadano thường cung cấp biểu đồ tải trọng riêng cho từng góc nghiêng, góc nâng và chiều dài cần cẩu.

Người vận hành cần:

• Tra cứu đúng bảng tải trọng theo điều kiện mặt bằng thực tế.
• Hạn chế nâng vật nặng với cần cẩu duỗi dài và xoay nhiều góc.
• Nếu có thể, nên chuyển vật liệu bằng cần cẩu ở vị trí song song hoặc hướng lên dốc thay vì hướng xuống dốc.

Trường hợp tải vượt quá mức khuyến nghị, xe có thể bị nghiêng, trượt bánh hoặc gãy cần cẩu, gây tai nạn nghiêm trọng.

Điều chỉnh tốc độ và thao tác điều khiển hợp lý

Khi điều khiển xe cẩu bánh lốp trên địa hình dốc, các thao tác cần được thực hiện chậm rãi, dứt khoát và tránh thay đổi hướng đột ngột:

• Hạn chế tối đa việc quay đầu xe hoặc xoay cần cẩu khi đang đứng lệch hướng dốc.
• Không di chuyển với tải đang treo nếu xe không được cố định hoàn toàn.
• Luôn giữ tốc độ cần và móc cẩu ở mức thấp, tránh rung lắc mạnh.

Các dòng xe hiện đại thường tích hợp hệ thống chống lật, cảnh báo tải quá hoặc kiểm soát góc nghiêng, tuy nhiên người vận hành vẫn là yếu tố quyết định trong kiểm soát rủi ro.

Bảo trì hệ thống phanh, thủy lực và cảm biến nghiêng định kỳ

Làm việc ở dốc sẽ tạo áp lực lớn lên hệ thống phanh, khóa bánh và bộ điều khiển thủy lực. Do đó, cần bảo trì các bộ phận này thường xuyên để đảm bảo độ chính xác và độ nhạy cao trong mọi điều kiện làm việc.

Đặc biệt, cảm biến nghiêng, hệ thống giới hạn tải trọng và điều khiển cân bằng tự động cần được hiệu chuẩn định kỳ. Chỉ cần một sai lệch nhỏ trong tín hiệu điều khiển cũng có thể gây ra sự cố lớn khi xe đang hoạt động ở địa hình không bằng phẳng.

Kết luận

• Xe cẩu bánh lốp có thể làm việc an toàn ở địa hình dốc nếu được vận hành đúng kỹ thuật.
• Các yếu tố quan trọng bao gồm: đánh giá địa hình kỹ lưỡng, cố định xe đúng chuẩn, giảm tải hợp lý và thao tác điều khiển chặt chẽ.
• Cần ưu tiên bảo trì định kỳ và huấn luyện người vận hành để tránh rủi ro lật xe hoặc hư hại thiết bị.

Liên hệ Hanoi Vietnam nếu bạn cần tư vấn kỹ thuật chi tiết, thuê xe cẩu bánh lốp phù hợp địa hình dốc hoặc mua máy chính hãng đảm bảo an toàn thi công.

• Hotline: 0988.601.755
• Kho bãi: Thôn Phù Dực 1, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
• Website: https://mayxaydunghanoi.com